Overzicht verbonden partijen

In de Participatiewet zijn de WWB, de Wsw en een deel van de Wajong samengevoegd. De Wsw-oud wordt door Risse Groep uitgevoerd. Daarnaast speelt Risse Groep een belangrijke rol in het ontwikkelen van arbeidsmogelijkheden voor personen met een afstand tot de arbeidsmarkt die vallen onder andere sociale wetgeving dan de Wsw.

Risse Groep ontwikkelt zich vanaf 2022 conform de 4 ontwikkellijnen die in de Toekomstvisie Risse Groep 2021-2030 "Samen maken we werk van talent" in december 2021 zijn vastgesteld.

Momenteel is er sprake van een afnemende (structurele) meerjarige aanvullende gemeentelijke bijdrage. Verder kunnen de financiële effecten van het uitvoeringsprogramma Toekomstvisie Risse Groep 2021-2030 afwijken van de huidige inschatting. Risse Groep beschikt over een beperkte buffer in het weerstandsvermogen om nieuwe tegenvallers zelfstandig te kunnen opvangen.

In een veiligheidsregio wordt samengewerkt door verschillende besturen en diensten bij de uitvoering van taken op het terrein van brandweerzorg, rampen- en crisisbeheersing, geneeskundige hulpverlening, openbare orde en veiligheid.

Binnen de Veiligheidsregio Limburg-Noord werken brandweer, GGD en crisisbeheersing samen. Ook is de veiligheidsregio een samenwerkingsverband tussen de politie, gemeenten, defensie, waterschappen, Rijkswaterstaat, ambulanceZorg Limburg-Noord en Prorail. Het doel van de samenwerking is om gezamenlijke voorbereidingen te treffen en de aanpak van een ramp of crisis gecoördineerd tot stand te brengen.

• In 2023 is het risicoprofiel Limburg voor de periode 2024 - 2017 opgesteld d.m.v. een inventarisatie en beoordeling van de risico's op rampen en crises.
• De VRLN zet de komende 5 jaar in op de doorontwikkeling van crisisbeheersing in Limburg-Noord.  
• De maatschappelijke thema’s gezondheid en veiligheid zijn aan verandering onderhevig. Dit heeft te maken met nieuwe of veranderde wet- en regelgeving, verschuiving in taken tussen lokale en landelijke overheid, veranderende samenstelling van de bevolking, veranderende waarden en normen, verschuiving van risico’s en verdergaande digitalisering.
• Aangaande de brandweer is de conclusie dat de (voornamelijk wettelijke) taken van de VRLN met de visie Brandweer 2030 goed zijn belegd. De veranderingen zijn in gang gezet en vragen de komende periode de nodige aandacht, ook in de interactie tussen gemeenten en VRLN.
• De VRLN coördineert nog steeds de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne.

-

De Regionale Uitvoeringsdienst Limburg Noord (RUD LN) is een samenwerkingsverband tussen de 15 gemeenten in Noord- en Midden-Limburg en de provincie Limburg. De RUD Limburg Noord is sinds 1 januari 2018 een gemeenschappelijke regeling (GR).
De GRRUD LN draagt zorg voor de uitvoering van tenminste de taken zoals opgenomen in het wettelijk basistakenpakket van het Besluit Omgevingsrecht. Naast de verplichte taken uit dit pakket kunnen deelnemers desgewenst meer (milieu)taken bij de RUD LN beleggen. Ook bouwtaken of APV-taken kunnen ingebracht worden. De RUD is verantwoordelijk voor de uitvoering van alle ingebrachte taken en tevens verantwoordelijk, dat de uitvoering ervan aan de wettelijke kwaliteitscriteria voldoet.

Per 1 januari 2024 treedt de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging Bouwen in werking. Het hieruit voortvloeiende digitale stelsel wordt verder geïmplementeerd. Deze wetswijziging is in 2023 voorbereid om deze te vertalen in de bedrijfsvoering van de RUD LN (risicoanalyse, PDC-cyclus, uitvoeringsprogramma etc.).
Het landelijk programma voor de versterking van het VTH-stelsel (IBP) is inmiddels van start gegaan. De resultaten van de 6 deelplannen (pijlerplannen), waaruit het IBP bestaat, zijn in de loop van 2023 bekend gemaakt. Voor de Omgevingsdiensten is met name pijler 1 spannend, hoewel natuurlijk alle andere pijlers ook consequenties kunnen hebben. Pijler 1 gaat over de criteria waaraan Omgevingsdiensten moeten voldoen: de zogenaamde robuustheidscriteria. Eind 2023 is een plan van aanpak robuuste omgevingsdienst opgesteld.
Dit jaar is ook gestart met het proces tot wijziging van de gemeenschappelijke Regeling Regionale Uitvoeringsdienst Limburg Noord naar aanleiding van de wetswijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen (1 juli 2022).

De RUD Limburg Noord inventariseert jaarlijks de risico’s waaraan de RUD Limburg Noord is blootgesteld. Een aantal risico’s zijn afgedekt met verzekeringen. Denk daarbij aan de aansprakelijkheids- en rechtsbijstandverzekering.
Bij de begroting 2024 is als bijlage deze risico-inventarisatie opgenomen. Het totaal van de risico’s in 2023 werd becijferd op € 128.750.
Op basis van beschikbare weerstandscapaciteit (resultaat 2022: € 135.000 en de post onvoorzien: € 50.000), komt het weerstandsvermogen neer op: € 185.000 / € 128.750 = 1,44.

Omnibuzz regelt het doelgroepenvervoer voor inwoners van Weert met een mobiliteitsbeperking. De kosten worden uit het Wmo budget voldaan. Omdat gemeenten naast Wmo vervoer ook verantwoordelijk zijn voor andere vormen van doelgroepenvervoer, zoals het Wmo begeleid vervoer (dagbesteding en dagopvang), het vervoer in het kader van de Jeugdwet en het leerlingenvervoer, wordt gestreefd naar een gefaseerde instroom van deze vervoersvormen om synergievoordelen te behalen.

Op verzoek van en in overleg met de deelnemende gemeenten is door Omnibuzz een pakket aan maatregelen uitgewerkt met als doel zowel de organisatie als de klant slimmer en efficiënter om te laten gaan met de beschikbare middelen.

Op basis van de visie “Goed, veilig, betrouwbaar en betaalbaar doelgroepenvervoer voor nu en later” heeft Omnibuzz verder invulling gegeven aan de ambitie om te groeien tot een professionele regiecentrale.

Daarnaast organiseert Omnibuzz, naast de reguliere overlegmomenten, themasessies voor ambtenaren en sturen ze 6x per jaar een bestuurlijke informatiebrief over de lopende gang van zaken qua vervoer en financiën alsmede actuele thema’s.

Door de coronapandemie is er een daling van het vervoersvolume ontstaan. Het vervoersvolume is nog altijd niet volledig terug op het oude niveau van vóór corona. Daarnaast is er bij de taxibedrijven net zoals bij andere bedrijven sprake van personeelstekort.

De volgende bedrijfsrisico’s kunnen zich voordoen:

• Bezuinigingen door gemeenten;
• Uittreden van gemeenten uit de GR;
• Beheersbaarheid van het vervoer;
• Instromen overige vervoersvormen;
• Procesrisico’s (uitvoering van taken omtrent regie en planning en beperkte bezetting);
• Personele risico’s (beperkte bezetting/ kennis van het personeel);
• ICT risico’s;
• Financiële risico’s (inkoop, btw verhoging);
• Kwaliteitsrisico’s (kwaliteit van informatie en vervoerders

BsGW draagt zorg voor het heffen en innen van alle lokale belastingen (van 29 van de 31 Limburgse gemeenten en van het Waterschap Limburg) en beheert de authentieke basisregistratie WOZ (administratie en waardering). Het takenpakket bestrijkt het taakveld van advisering en opstellen van conceptverordening(en), de opbouw van benodigde basisregistraties en het opleggen en innen van de aanslagen tot en met de dwanginvordering. Afhandeling van klantreacties gedurende al deze processtappen behoort eveneens tot het takenpakket.

Majeure ontwikkelingen bij BsGW waren in 2023 het project aanbesteding hosting en applicatie (AHA) en het project harmonisatie tariefstelsels en herijking kostenverdeelmethodiek (KVM). BsGW investeert als kwaliteitsorganisatie continu in de ontwikkeling van kennis en resultaatbewustzijn van zijn medewerkers. Dit wordt aangetoond via een presentatie van bestuurlijk vastgestelde kwaliteitsnormering (ISO - niveau) in de bestuursrapportages per kwartaal.

Het voornaamste risico dat voor de gemeente uit dit samenwerkingsverband voortkomt waren de hoge proceskosten in verband met het afhandelen van bezwaarschriften. Echter door nieuwe wetgeving (met ingang van 2024) wordt dit risico sterk begrensd.
Ook de aanbesteding en nadien de uitrol (voorjaar 2024) van een nieuwe belastingapplicatie met de daarbij behorende applicatie managementinformatievoorziening blijven mogelijk bedrijfsvoeringstechnische risico's.

Het doel van de samenwerking is een flexibelere, efficiëntere en professionelere dienstverlening op het gebied van Informatie en Communicatie Technologie (ICT). Per 1-5-2021 zijn ook de gemeenten Asten en Someren toegetreden tot de BVO.
In de BVO vormen de gemeenten samen één bestuurslaag: het bestuur. De deelnemende gemeenten zijn: Roermond, Venlo, Weert, Nederweert, Asten en Someren.

EC-geo is onderdeel geworden van ICTNML, dit gaat ook iets betekenen voor de begroting. De gevolgen zijn ten tijde van het opmaken van deze jaarrekening nog niet bekend.

Er zijn momenteel geen significante risico's te melden.

Enexis beheert het energienetwerk in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland voor de aansluiting van ongeveer 2,7 miljoen huishoudens, bedrijven en overheden. De netbeheerderstaak is een publiek belang, wettelijk geregeld met o.a. toezicht vanuit de Autoriteit Consument en Markt.

Nederland stapt massaal over op elektriciteit. De vraag naar netcapaciteit voor het transport van stroom stijgt hierdoor sneller dan het netwerk aan kan. Eerder leidde dit al tot transportschaarste voor teruglevering van elektriciteit, in 2022 kwam daar schaarste voor afname bij. Het gevolg: een langere wachttijd voor grootzakelijke klanten die een nieuwe of zwaardere aansluiting willen. In 2023 zette de trend door: sinds afgelopen najaar verdrievoudigde het aantal aanvragen. Om transportschaarste te beperken, werkt Enexis samen  met TenneT om de capaciteit nog sneller uit te breiden. Er werd 2.180 megawatt aan capaciteit bijgebouwd: 1.258 megawatt door uitbreiding en 922 megawatt door reguliere vervanging.
Klanten leveren steeds meer zelf opgewekte stroom terug, waardoor overbelasting van de laagspanningsnetten ontstaat. Op locaties waar de laagspanningsnetten vaak overbelast raken, worden de komende tijd de transformatoren verzwaard. Voor een structurele oplossing worden daarnaast op grote schaal de laagspanningsnetten verzwaren.

In 2023 ligt Enexis op koers met het aantrekken van nieuwe medewerkers om de uitbreiding van de netten te realiseren

Door de energiestransitie leiden verder stijgende investeringen tot een negatieve kasstroom van € 516 miljoen in 2023.
De negatieve kasstroom wordt deels gefinancierd door de opbrengst van de verkoop van Fudura in 2022.
Voor huishoudens betekende de oplopende kosten een tariefstijging van ongeveer € 10 per maand voor de gecombineerde electriciteits-en gasnota.
De winstdaling wordt vooral verklaard door hogere inkoopkosten voor transport en distributieverliezen en hogere operationele kosten.
In 2023 behield Enexis haar sterke financiële positie. Dit wordt bevestigd door de credit rating van AA- (stabiele outlook) bij Standard & Poor’s en Aa3 (stabiele outlook) bij Moody’s.

Financieel risico: De energietransitie brengt hoge investeringen en kosten met zich mee. Waarbij Enexis is blootgesteld aan risico's van stijging van grondstoffen en rente, die de leencapaciteit sterk beïnvloeden. De bronnen van eigen extra vermogen zijn beperkt, waardoor er mogelijk extra vermogen aangetrokken moet worden.
De krappe arbeidsmarkt vormt ook een risico voor de energietransitie.

De kerntaak van WML is het duurzaam en doelmatig leveren van leidingwater aan inwoners, bedrijven en (overheids)instellingen in Limburg. Drinkwater van uitstekende kwaliteit, 24 uur per dag en met de juiste druk.
WML stelt de openbare drinkwatervoorziening veilig, beschermt bronnen en stimuleert duurzaam gebruik van water.

Strategisch
Vanuit de visie werkt WML aan de hand van 3 speerpunten: Robuust, Samen en Duurzaam. Dit heeft o.a. geleid tot de volgende activiteiten en initiatieven:

• De drinkwatersector heeft de zogenaamde Blauwe Loper uitgerold en daarmee de landelijke campagne “toekomst van ons Drinkwater” gelanceerd
• Regionaal heeft WML zich onder andere ingezet bij de Maas Cleanup en de water Innovation Challenge.
• Intern is gezamenlijk het bewustzijn en handelen ten aanzien van veiligheid vergroot.

De beschikbaarheid, benutbaarheid en kwaliteit van drinkwaterbronnen, grond- en oppervlaktewater, staan steeds meer onder druk. WML en de andere Nederlandse drinkwaterbedrijven staan voor (macro economische) ontwikkelingen en uitdagingen die invloed hebben op WML en haar strategische doelen. Het gaat on der andere om de volgende ontwikkelingen:

• Klimaatverandering, waterschaarste en een stijgende watervraag;
• Verslechtering van de kwaliteit van drinkwaterbronnen en oppervlaktewater;
• Wijzigende wet-en regelgeving voor bodem en natuur

Brief “Water en Bodem sturend” van het ministerie van Verkeer en Waterstaat
Het kabinet heeft besloten water en bodem sturend laten zijn bij beslissingen over de inrichting van ons land. In de Kamerbrief “water en Bodem sturend” is beschreven hoe dit gestalte moet krijgen. Duidelijk is dat de uitvoering hiervan goede samenwerking vraagt tussen verschillende partijen. Dit vraagt on nog nauwere samenwerking met het Rijk, de waterschappen, provincies en gemeenten. Bijvoorbeeld door met hen uitvoeringsagenda’s op te stellen, door samen met de waterschappen te werken aan een verbeterde en dwingender watertoets, en door samen met provincies en gemeenten de ondergrond in beeld te brengen.
In diezelfde kamerbrief wordt door minister Harbers als doel gesteld om in 2030 het drinkwatergebruik per persoon per dag terug te brengen van 125 liter naar 100 liter. Dit wordt als complementair ervaren aan de inspanningen die WML doet op gebied van waterbesparing. WML richt zich op een duurzame drinkwatervoorziening en dito marktbenadering. WML heeft een programma “Zuinig op Water” dat zich richt op huishoudens, bedrijven, de eigen bedrijfsvoering en het brede watersysteem.

Strategische risico's:

• Leveringszekerheid drinkwatervoorziening op langere termijn staat onder druk. Dat komt door zowel de klimaatverandering als door de toenemende vraag naar drinkwater, door een stijgende bevolkingsgroei en groeiende economie.
• Beschikbaarheid kwalitatieve drinkwaterbronnen.
• De aanwezigheid van o.a. PFAS in het milieu baart zorgen. Lukt het niet de verontreiniging met PFAS en andere stoffen terug te dringen, dan zal op enig moment bekeken moeten worden of de huidige zuiveringstechnieken nog wel toereikend blijven. Zo niet, dan zal er  mogelijk geïnvesteerd moeten worden in nieuwe technieken..

Blijvende aandacht is ook noodzakelijk voor het tijdig acteren bij nieuwe of wijzigende bestemming- / omgevingsplannen. Ook stimuleert WML agrariërs om de nitraatuitspoeling (uit mest) te verminderen teneinde de kwaliteit van het grondwater te verbeteren.

• Ook de kwaliteit van het Maaswater verdient veel aandacht en wordt 24 uur per dag gemonitord. Bij mogelijke verontreinigingen wordt de inname van Maaswater direct gestopt.
• Beschikbaarheid kwalitatief goed personeel.

Door het ontwikkelen en uitvoeren van een strategische personeelsplanning (SPP) en competentiemanagement blijft WML investeren in haar medewerkers en de bedrijfsprocessen.  Er is geïnvesteerd in een arbeidsmarktcampagne in lijn met ons adagium: “Drinkwater. Gewoon bijzonder. Net als jij.” Het is daarmee gelukt om in 2022 in een krappe arbeidsmarkt circa 90% van de vacatures weer in te vullen.

Bedrijfsvoeringsrisico's:

• Begrenzing financiering door WACC: WML staat voor forse investeringen in de infrastructuur. De aanscherping van de WACC speelt hierbij parten. De WACC is een wettelijke norm, die aangeeft hoe de activiteiten van het drinkwaterbedrijf worden gefinancierd. Drinkwaterbedrijven zijn monopolist. De regering wil voorkomen dat ze dit misbruiken en de consument te hoge tarieven in rekening brengen. Daarom zijn zowel de winst als de rentekosten op leningen gemaximeerd en dat maximum is in voorgaande jaren fors verlaagd. Na een flinke lobby vanuit de drinkwaterbedrijven heeft de Minister besloten deze daling tot en met 2024 te stoppen. Maar er is discussie om de WACC daarna weer verder aan te scherpen.
• Beveiliging toegang: Als onderdeel van de vitale infrastructuur dienen drinkwaterbedrijven aan hoge eisen te voldoen op het gebied van beveiliging. Het gaat hierbij om de informatiebeveiliging en de fysieke toegang tot productielocaties. WML werkt aan een programma om de beveiliging van de fysieke toegang door middel van organisatorische, bouwkundige en elektrotechnische maatregelen te vergroten, om onbevoegden te weren van de installaties en het daarin geproduceerde drinkwater.

BNG is er voor het publieke domein en het publieke belang. Het draait niet om zoveel mogelijk winst, maar om maximale maatschappelijke impact. Dat is de drijfveer. De BNG streeft hierbij vanuit haar strategie ‘Ons Kompas Naar Impact’ meetbare effecten na bij hun klanten ten aanzien van: goede gezondheid en welzijn, kwaliteitsonderwijs, betaalbare en duurzame energie, duurzame steden en leefomgevingen en klimaatactie.
Onder het publieke domein rekent de BNG:
• De Nederlandse overheid, de provincies, de gemeenten en de waterschappen;
• Organisaties die een overheidstaak uitvoeren zoals woningcorporaties, zorg- en onderwijsinstellingen;
• Organisaties waarvan het aandelenkapitaal voor de helft of meer door de overheid wordt verschaft en/of activiteiten waarvoor de overheid 100% garant staat.
Het eigenaarschap van gemeenten, provincies en de Staat, alsmede het door de statuten beperkte werkterrein van de bank, bieden financiers het vertrouwen dat het risico van kredietverlening aan dit instituut zeer beperkt is. De BNG bundelt de uiteenlopende vraag van klanten tot een beroep op de financiële markten dat aansluit op de behoefte van beleggers wat betreft volume, liquiditeit en looptijd. Door de combinatie van beide elementen heeft de bank een uitstekende toegang tot financieringsmiddelen tegen zeer scherpe prijzen, die weer worden doorgegeven aan decentrale overheden en aan instellingen voor het maatschappelijk belang. Dat leidt voor de burger uiteindelijk tot lagere kosten voor tal van voorzieningen.

De gespannen situatie op de financiële markten en geopolitieke ontwikkelingen, waaronder de wereldwijd oplopende inflatie en de oorlog in Oekraïne en op andere plaatsen in de wereld, leidden tot tumult op de financiële markten in  2023. Ook ervoer BNG een toenemende concurrentie op langlopende kredietverlening. Toch nam de portefeuille langlopende kredieten in 2023 met EUR 1,2 miljard toe tot EUR 89,2 miljard.
De kredietaanvraag van gemeenten nam echter af door een mix van factoren. Een deel van de gemeenten haalde de kredietvraag in 2022 naar voren, anticiperend op een rentestijging. Ook werd de kredietvraag van gemeenten gedempt door uitstel en vertraging van bouwprojecten als gevolg van gebrek aan personeel en materiaal en door de voortdurende onzekerheid over de structureel beschikbare middelen in de komende jaren.
Door de inflatie en anderzijds de inhuur van krachten in een krappe arbeidsmarkt, en de hoge kosten voor IT, stijgen  de bedrijfslasten van de BNG.
Ondanks het gestegen renteresultaat € 563 miljoen (2022: € 481 miljoen), daalde de netto winst in 2023 van € 300 miljoen naar € 254  miljoen. i De voornaamste reden is een lager resultaat financiële transacties. Door de financiële onrust (met name in de VS) heeft een negatieve impact gehad op de waarderingen van financiële instrumenten (verkopen van rentedragende waardepapieren).

Om slagvaardig te kunnen handelen, moet een bank bereid zijn bepaalde krediet-, markt-, liquiditeits-, operationele, nalevings-, beveiligings- en strategische risico’s te accepteren. Het risicomanagement van BNG Bank is erop gericht een veilig risicoprofiel te handhaven. De risicobereidheid van de bank wordt ingekaderd door een strikt kapitalisatiebeleid, de beperking van diensten en tegenpartijen in haar statuten, en het feit dat de bank geen handelsportefeuille heeft.

Om het risicobewustzijn te vergroten, maakt BNG, voor de verantwoordelijkheid van de bewaking van limieten en doelstellingen inzake de risicobereidheid, gebruik van risico-georiënteerde commissies.

Het risico bestaat dat de strategische beslissingen leiden tot winstderving en verlies van kapitaal door veranderingen buiten de macht van de BNG met betrekking tot het politieke klimaat, ontwikkelingen op het gebied van regelgeving, de reputatie, het ondernemingsklimaat en Milieu, maatschappij en governance (ESG). Een belangrijk actiepunt hierbij is het opnemen van toezichtrichtlijnen op het gebied van ESG in het Risk Management Framework.