Het is verplicht om de risico's te vermelden, die de financiële positie van de gemeente kunnen beïnvloeden. In onderstaande inventarisatie van deze risico's wordt daarop uitgebreid ingegaan.
Diverse risico's keren jaarlijks terug, zoals:
* Grondexploitatie (zie hiervoor de afzonderlijke paragraaf Grondbeleid). De risico's zijn op basis van de laatste inzichten afgedekt door middel van de reserve risicobuffer grondexploitatie en voorzieningen, maar er blijft een risico bestaan;
* (Exploitatie) vastgoed;
* Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo);
* Het inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand;
* Parkeeropbrengsten;
* De ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds.
Bij de inventarisatie van de risico's zijn 207 (begroting 2024: 203; jaarrekening 2022: 212) risico's geïdentificeerd. In de tabel op de volgende pagina's zijn de 10 voor onze gemeente grootste financiële risico's opgenomen. In de kolom I/S wordt aangegeven of het risico Incidenteel (I) of Structureel (S) van aard is.
Ris.nr. | Proces | Beschrijving risico | Categorie | Oorzaak risico | Gevolgen risico | I/S | Genomen beheersmaatregelen | Bedrag x1000 | |
1 | R.R2.8 | Grondexploitatie bedrijventerreinen | Onzekerheid over opbrengsten en kosten als gevolg van lange doorlooptijd. | Financieel risico | De opleving in de bouw zorgt voor een opstuwend effect in de kosten voor bouw-en woonrijp maken van bouwgrond. Tevens zorgt onzekerheid in afzet voor een lange looptijd van grondexploitaties. De markt is echter aangetrokken, alleen door de stikstof blijft het risico bestaan. | Negatieve invloed op de opbrengsten en verhoging van kosten. | S | Ten aanzien van de prijsontwikkeling wordt met regelmaat de regionale markt onderzocht. De gehanteerde prijzen worden daar goed op afgestemd. Er is een risicobuffer bouwgrondexploitaties. | 4000 |
2 | R.R2.7 | Grondexploitatie woningbouw | Onzekerheid over opbrengsten en kosten als gevolg van de lange doorlooptijd en onzekerheid over woningbouw op uitbreidingslocaties in relatie tot de marktwerking. | Financieel risico | De druk op de woningmarkt zorgt onder meer voor een stijging van de kosten voor bouw- en woonrijp maken en de bouwkosten, mede als gevolg van tekort aan arbeidskrachten. Tevens is de afzetbaarheid van bouwkavels op lange termijn moeilijk voorspelbaar. | Negatieve invloed op de opbrengsten en verhoging van kosten. | S | Ten aanzien van de prijsontwikkeling wordt met regelmaat de regionale markt onderzocht. De gehanteerde prijzen worden daar goed op afgestemd. Er is een risicobuffer bouwgrondexploitaties. | 3000 |
3 | R.K5.16 | Privacy | Privacy, datalek: Het in verkeerde handen vallen van (privacy) gevoelige informatie/ persoonsgegevens. | Juridisch/ | Menselijke fout, hack, niet-versleutelde info versturen, onbeveiligde mail. | Het in verkeerde handen vallen van tot de persoon herleidbare gegevens, bestuurlijke boete (AP) | S | Autorisaties beperken/ gegevens en toegang beveiligen/ bewustheid organisatie Privacy door PO | 1200 |
4 | R.K2.24 | Jeugdhulp | Cliëntenaantallen en/of zorgzwaarte stijgen harder dan waarmee in de begroting rekening is gehouden. | Financieel risico | De begroting is gebaseerd op de laatste prognoses. Daadwerkelijke cliëntenaantallen en zorgzwaarte kunnen hiervan afwijken. | Hogere uitgaven Jeugdhulp. | S | * Cliëntenaantallen, gemiddelde kosten en uitgaven worden gemonitord zodat snel kan worden geanticipeerd op nieuwe ontwikkelingen. | 1000 |
5 | R.K5.13 | ICT | Uitval van systemen en/of netwerk. | IT risico | Systemen of het netwerk zijn niet toegankelijk voor de medewerkers door bijvoorbeeld cyberaanvallen, uitval netwerk etc. | * Medewerkers kunnen hun werk niet verrichten. Efficiencyloss. | I | * ICT is uitbesteed via ICT NML. | 900 |
6 | R.K2.28 | Wmo en Jeugdhulp | Continuïteitsrisico's bij aanbieders, (dreigend) faillissement van systeemaanbieder. | Maatschappelijk risico | Problemen bij een aanbieder die continuïteit in het gevaar kunnen brengen, veelal van financiële aard. | * Bij een dreigend faillissement van een systeemaanbieder Jeugdhulp bestaat de mogelijkheid dat gemeenten financieel moeten bijdragen teneinde zorgcontinuïteit te behouden. | S | * In de aanbesteding zijn eisen gesteld voor een goede financiële positie van een aanbieder. Aanbieders moeten continuïteitsrisico's melden aan gemeente. | 600 |
7 | R.R1.11 | Inkoop en aanbestedingen | Budget ontoereikend. | Financieel risico | Schaarste aan arbeid, met name vakmensen. | Hogere uitgaven. | I | * Marktonderzoek naar prijsniveau voor afloop van contracten. Resultaten van dat onderzoek aankondigen in de kadernota en verankeren in de begroting voor de in het komende jaar aflopende contracten. | 500 |
8 | R.K3.39 | beschermd wonen en maatschappelijke opvang | Onzekerheid ontwikkeling beschikbare middelen. | Financieel risico | Invoering objectief verdeelmodel en/of veranderen van de totale beschikbare middelen voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang. | Het regionaal positief saldo wordt lager waardoor er minder wordt verdeeld naar de gemeente Weert. | S | Landelijke ontwikkelingen worden gevolgd. | 500 |
9 | R.K3.34 | Wmo | Uitgaven clientenaantallen en zorgzwaarte stijgen harder dan waarin de begroting rekening mee is gehouden. | Financieel risico | In de begroting is rekening gehouden met een stabilisatie van het cliëntenaantal/ zorgzwaarte. Na een kleine groei bij begeleiding en hbh. Deze aannames kennen een ruime mate van onzekerheid. Een van de onzekerheden is een mogelijke vraag naar een vorm van meer intensieve begeleiding (tussen Wmo begeleiding en Beschermd wonen in) met hogere kosten per client. | Hogere uitgaven Wmo. | S | * Cliëntenaantallen en uitgaven worden gemonitord zodat snel kan worden geanticipeerd op nieuwe ontwikkelingen. | 475 |
10 | R.K3.40 | Wmo begeleiding | Wijziging bekostigingssystematiek. | Financieel risico | Wijziging van profielen naar inspanningsgerichte bekostiging (indicatie en facturatie in uren/dagdelen) kan ervoor zorgen dat de kosten per client veranderen. | Hogere uitgaven Wmo. | S | Ontwikkeling gemiddelde kosten wordt gevolgd en hierop wordt bijgestuurd. Indicaties worden over 2 jaar verspreid. | 350 |
Totaal | € 12.525 |
In de voorgaande tabel zijn de risico's opgenomen die corresponderen met de nummers in de onderstaande grafiek.
Kans van optreden | Financiële impact | ||
Klasse | Frequentie | Klasse | Financieel gevolg |
|---|---|---|---|
1 | ≤ 1 keer per 10 jaren | 1 | € 0- € 10 |
2 | 1 keer per 5-10 jaren | 2 | € 10 - € 40 |
3 | 1 keer per 2-5 jaren | 3 | € 40 - € 100 |
4 | 1 keer per 1-2 jaren | 4 | € 100 - € 200 |
5 | ≥ 1 keer per jaar | 5 | meer dan € 200 |
Naast de 10 grootste risico's is er sprake van overige risico's die opgeteld een financieel risico vormen van € 3.905.000 (begroting 2024: € 3.285.000; jaarrekening 2022: € 3.793.600). Het totaal benodigde weerstandsvermogen (dit is het totale bedrag aan financiële risico's) bedraagt daarmee € 16.430.000 (begroting 2024: € 14.010.000; jaarrekening 2022: € 14.668.600).
In vergelijking met de risico-inventarisatie in de begroting 2024 (dit betreft de laatste meting voorafgaande aan de meting in de jaarrekening 2023) is per saldo in totaal sprake van een toename van het aantal risico's met 4 en een toename in het risicobedrag van € 2.420.000. Van dit totaalbedrag komt een toename van € 1.800.000 voort uit verschuivingen in de 10 grootste gesignaleerde risico's (top10) en een toename van € 620.000 uit verschuivingen in de overige risico's.
In de 10 grootste risico's (top10) hebben ten opzichte van de begroting 2024 de volgende mutaties plaatsgevonden:
* 2 bestaande risico's (R.R2.8 'Grondexploitatie Bedrijventerreinen' en R.R2.7 'Grondexploitatie Woningbouwprojecten') zijn onder nummers 1 en 2 verhoogd met respectievelijk € 800.000 en € 500.000;
* 2 nieuwe risico's R.K2.28 'Wmo en jeugdhulp' (Continuïteitsrisico's bij aanbieders, (dreigend) faillissement van systeemaanbieder) en R.R1.11 'Inkopen- en aanbestedingen' (budgetten ontoereikend) zijn respectievelijk onder nummers 6 en 7 aan de top10 toegevoegd (+ € 1.100.000);
* 2 bestaande risico's (R.K1.18 'Renterisico' en R.K3.9 'BUIG') zijn respectievelijk onder nummers 9 en 10 (zie begroting 2024) vanuit de top10 naar de overige risico's verschoven. Deze verschuiving verklaart ook grotendeels de totale toename van de overige risico's.